«Tα κτίρια είναι ιστορίες»: H Ειρήνη Γρατσία, αρχαιολόγος και συντονίστρια της MONUMENTA μιλάει στον Στέλιο Παρρή σε ένα podcast - αρχιτεκτονικό «ταξίδι» στην ιστορία και στα κτίρια της Αθήνας. Aπό τα νεοκλασικά κτίρια της Αθήνας, τον ρυθμό που κυριαρχεί μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα συζητούν για τον εκλεκτικισμό μέχρι το 1930, φτάνοντας στα διαμάντια του μπαουχάους - του μοντέρνου κινήματος- μέχρι το μπετόν αρμέ: από το 1910 έως και την αντιπαροχή, η οποία ανέβασε τον συντελεστή δόμησης και γέννησε τεράστιες πολυκατοικίες, με την περίοδο της Χούντας να έχουμε μαζικές κατεδαφίσεις.
«Πόσο όμορφη είναι η Αθήνα μέσα από τα κτίρια της αλλά κυρίως τους ανθρώπους της και τις ιστορίες τους διασώζοντας τις προσωπικές μαρτυρίες». Η Ειρήνη Γρατσία μιλάει για τη ΜΟΝUΜΕΝΤΑ και ποια είναι η διαδικασία για να απευθυνθούμε σε αυτήν , ώστε να διαφυλάξει κατεδαφίσεις κτιρίων που έχουν αρχιτεκτονική αξία:
«Κατεδαφίζονται τα πάντα... φεύγει η αρχιτεκτονική που χρονολογείται στις δεκαετίες του '20 και του '30 και μεταπολεμικά, όλες οι ισόγειες, διώροφες κατοικίες ακόμα και τα νεοκλασικά κατεδαφίζονται χωρίς αιδώ, στο πλαίσιο της αντιπαροχής, της ανοικοδόμησης χωρίς να έχουμε αποφασίσει ως πολιτεία τι θέλουμε να σώσουμε από αυτό το απόθεμα που δεν έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο», μοιράζεται στο podcast. «Έχουν σωθεί κτίρια όταν υπάρχει έντονη η αντίδραση του κόσμου».
«Για την καταγραφή των κτιρίων της Αθήνας που χτίστηκαν κατά την περίοδο 1930 - 1940, μέσα σε τρία χρόνια είναι 11.500 χιλιάδες κτήρια, δεν είναι ούτε το 20% όσων είχαν κτιστεί. Έχουν κατεδαφιστεί τουλάχιστον 80.000 κτίρια». Στο podcast γίνεται αναφορά στα προσφυγικά της Αλεξάνδρας και στα αρχιτεκτονικά διαμάντια του Κολωνού, του Πειραιά, τα Ιλίσσια και τις ιστορίες τους μέσα από τους ανθρώπους της.
«Η εργολαβική διαχείριση κι εκμετάλλευση της γης που θα καθορίσει τη μορφή της πόλης, την κατέστρεψε την Αθήνα αυτό μεταπολεμικά κι έρχεται να την καταστρέψει και τώρα. Δεν είναι θέμα ιστορικότητας αλλά κι επιβίωσης στο θέμα της κλιματικής αλλαγής».
H
ΜΟΝUΜΕΝΤΑ προστατεύει τη φυσική και αρχιτεκτονική κληρονομιά Ελλάδας και Κύπρου με δράσεις που περιλαμβάνουν παρεμβάσεις για την προστασία των μνημείων, των ιστορικών κτηρίων και του τοπίου, με ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα και δραστηριότητες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης. Δημιουργούν μητρώο κτιρίων από την επιτόπια καταγραφή, τη βιβλιογραφική και αρχειακή έρευνα, συγκεντρώνοντας φωτογραφίες, σχέδια και προφορικές μαρτυρίες για την ιστορία των κτηρίων, ακόμα και των κατεδαφισμένων.
